मुंबई, ८ जानेवारी
पवईतील हिरानंदानी रुग्णालयात ह्युमन मेटापन्यूमो व्हायरसचा (HMPV) पहिला रुग्ण आढळून आला आहे. सहा महिन्यांच्या बाळाला या विषाणूची लागण झाल्याचे निदान झाले असून, बाळाला गंभीर श्वसन समस्यांमुळे १ जानेवारी रोजी रुग्णालयात दाखल करण्यात आले होते. खोकला आणि ऑक्सिजनची पातळी ८४% पर्यंत घसरल्याने बाळाची प्रकृती चिंताजनक होती.
रुग्णालयातील डॉक्टरांच्या म्हणण्यानुसार, या विषाणूसाठी कोणतेही विशिष्ट उपचार नाहीत. त्यामुळे बाळाला आयसीयूमध्ये ठेवून ब्रॉन्कोडायलेटर्सच्या मदतीने लक्षणांवर उपचार सुरू आहेत.
एचएमपीव्ही (HMPV) म्हणजे काय?
ह्युमन मेटापन्यूमो व्हायरस (HMPV) हा एक आरएनए विषाणू आहे. डच संशोधकांनी २००१ मध्ये याचा शोध लावला होता. श्वसन संस्थेशी संबंधित आजारांमुळे हा विषाणू ओळखला जातो. संशोधनातून असे दिसून आले आहे की, या विषाणूचा प्रसार गेल्या सहा दशकांपासून होत आहे, परंतु याची ओळख मात्र उशिरा झाली.
एचएमपीव्ही प्रामुख्याने खोकताना, शिंकताना किंवा संक्रमित व्यक्तीच्या संपर्कातून पसरतो. हा विषाणू हिवाळा आणि वसंत ऋतूत अधिक प्रमाणात आढळतो.
एचएमपीव्हीची(HMPV) लक्षणे
एचएमपीव्हीची लक्षणे सर्दी, ताप, खोकला आणि श्वसन समस्यांसारखी असतात. या लक्षणांमुळे कोविड-१९ किंवा इतर श्वसन संसर्गांशी साधर्म्य जाणवते.
- सामान्य लक्षणे:
- खोकला
- ताप
- सर्दी
- घसा खवखवणे
- श्वसनास त्रास
- गंभीर लक्षणे (मुख्यतः लहान मुलांमध्ये):
- श्वसनाची अडचण
- ऑक्सिजन पातळी कमी होणे
- थकवा आणि कमजोरी
मुंबईतला पहिला रुग्ण आणि प्रशासनाची भूमिका
हिरानंदानी रुग्णालयातील डॉक्टरांनी १ जानेवारीलाच स्थानिक प्रशासनाला एचएमपीव्ही रुग्णाबाबत माहिती दिली होती. मात्र, परळ येथील बीएमसी आरोग्य अधिकाऱ्यांनी अद्याप याबाबत अधिकृत अहवाल प्राप्त झालेला नसल्याचे स्पष्ट केले आहे.
चीनमध्ये वाढता प्रादुर्भाव आणि भारतातील खबरदारी
चीनमध्ये सध्या एचएमपीव्हीचा प्रादुर्भाव मोठ्या प्रमाणात वाढला आहे. त्यामुळे भारतातही खबरदारी घेण्यास सुरुवात झाली आहे. इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्च (ICMR) नेटवर्क लॅबोरेटरीजमार्फत नियमित तपासणी केली जात आहे. काही प्रकरणांमध्ये या विषाणूची लागण झाल्याचे आढळले आहे.
आरोग्य मंत्रालयाने चीनमधील परिस्थितीवर लक्ष ठेवण्यासाठी जागतिक आरोग्य संघटनेशी (WHO) सातत्याने संपर्क साधला आहे. तसेच, देशभरात तपासणी आणि प्रतिबंधात्मक उपायांचे निर्देश दिले आहेत.
एचएमपीव्ही विषयी संशोधन
२००१ मध्ये डच संशोधकांनी ह्युमन मेटापन्यूमो व्हायरसचा शोध लावला. त्या वेळेपासून, या विषाणूचा जागतिक स्तरावर अभ्यास सुरू आहे. संशोधनानुसार, एचएमपीव्ही हा प्रमुख श्वसन रोगजनक आहे.
- संक्रमणाचा कालावधी:
- एचएमपीव्हीचा संसर्ग साधारणतः ३ ते ५ दिवसांचा असतो.
- लहान मुले, वयोवृद्ध, आणि अशक्त प्रतिकारशक्ती असलेल्या व्यक्तींमध्ये याचा प्रादुर्भाव जास्त होतो.
विषाणूला कसे टाळावे?
एचएमपीव्हीपासून बचावासाठी साध्या परंतु प्रभावी उपायांची अंमलबजावणी आवश्यक आहे:
- हात स्वच्छ धुणे: साबण आणि पाण्याने वारंवार हात धुणे.
- श्वसन शिष्टाचार पाळा: खोकताना किंवा शिंकताना रुमाल किंवा टिश्यूचा वापर करा.
- संपर्क टाळा: संक्रमित व्यक्तीपासून अंतर राखा.
- मास्कचा वापर: सार्वजनिक ठिकाणी मास्क वापरणे फायदेशीर ठरू शकते.
- प्रतिकारशक्ती मजबूत ठेवा: पौष्टिक आहार, पुरेशी झोप, आणि नियमित व्यायामाने प्रतिकारशक्ती वाढवा.
एचएमपीव्हीची (HMPV) जागतिक स्थिती
एचएमपीव्हीला आता जागतिक स्तरावर प्रचलित श्वसन रोगजनक म्हणून ओळखले जाते. चीनमधील वाढता प्रादुर्भाव आणि जागतिक आरोग्य संघटनेच्या अहवालांनुसार, याला गंभीरपणे घेतले जात आहे.
नागरिकांसाठी आवाहनआरोग्य तज्ज्ञांनी नागरिकांना घाबरून न जाण्याचे आवाहन केले आहे. योग्य काळजी घेतल्यास आणि लक्षणे दिसल्यास वेळीच डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यास या विषाणूपासून बचाव होऊ शकतो.
मुंबईतील हा पहिला रुग्ण असल्याने, स्थानिक प्रशासनाने तपासणी आणि प्रतिबंधात्मक उपायांसाठी पुढाकार घेणे गरजेचे आहे.
चीनमध्ये पुन्हा आजाराचा उद्रेक? हॉस्पिटल फुल्ल, लॉकडाऊनची शक्यता?
