मकर संक्रांती २०२५
मकर संक्रांती हा नवीन वर्षातील पहिला आणि महत्त्वाचा सण मानला जातो. विविध प्रांतांमध्ये हा सण वेगवेगळ्या नावांनी ओळखला जातो. महाराष्ट्रात ‘संक्रांत’, पश्चिम बंगालमध्ये ‘मोकोर सोनक्रांती’, नेपाळमध्ये ‘माघे संक्रांती‘, तर तामिळनाडूमध्ये ‘पोंगल‘ अशा नावांनी हा सण साजरा केला जातो.
मकर संक्रांतीचे महत्त्व
मकर संक्रांतीच्या दिवशी सूर्य मकर राशीत प्रवेश करतो, आणि यानंतर सूर्य उत्तरायण होतो. उत्तरायण म्हणजे सूर्याच्या उत्तर दिशेकडे सरकण्याचा कालावधी, ज्यामुळे उष्णता वाढते आणि थंडी कमी होऊ लागते. हिंदू धर्मात उत्तरायणाचा कालावधी शुभ मानला जातो.
मकर संक्रांती २०२५ तिथी
हिंदू पंचांगानुसार, १४ जानेवारी २०२५ रोजी सकाळी ९:०३ वाजता सूर्य मकर राशीत प्रवेश करेल. त्यामुळे या दिवशी मकर संक्रांती साजरी केली जाईल.
पुण्यकाळ आणि शुभ मुहूर्त
- पुण्यकाळ: १४ जानेवारी २०२५ रोजी सकाळी ९:०३ वाजल्यापासून सायंकाळी ५:४६ वाजेपर्यंत (एकूण ८ तास ४२ मिनिटे).
- स्नान व दान मुहूर्त: सकाळी ९:०३ वाजल्यापासून १०:४८ वाजेपर्यंत.
मकर संक्रांतीला काय दान करावे?
या दिवशी काळे तीळ, गूळ, खिचडी, तांदूळ-डाळ, आणि काळ्या रंगाचे कपडे दान करण्याची परंपरा आहे. हे दान केल्याने पुण्य लाभते, असे मानले जाते.
उत्तरायणाचे महत्त्व
मकर संक्रांतीपासून सूर्याच्या उत्तरायणाचा कालावधी सुरू होतो, जो ६ महिने चालतो. याला देवांचा दिवस म्हटले जाते. या कालावधीत दिवस लांब होत जातात आणि रात्री छोट्या होतात. सूर्य जेव्हा कर्क राशीत प्रवेश करतो, तेव्हा दक्षिणायन सुरू होते.
परंपरा आणि सणाचे वेगवेगळे रूप
मकर संक्रांतीला भारतात वेगवेगळ्या प्रांतांमध्ये वेगवेगळ्या पद्धतीने साजरे केले जाते:
- महाराष्ट्र: तिळगूळ वाटून स्नेह वृद्धिंगत करण्याचा सण.
- पंजाब: लोहडी साजरी केली जाते.
- आसाम: माघ बिहू.
- तामिळनाडू: पोंगल.
- उत्तर भारत: खिचडी संक्रांती म्हणून ओळख.
मकर संक्रांती हा सण केवळ धार्मिक महत्त्वाचा नाही तर सामाजिक एकतेचे प्रतीकही आहे. सूर्याच्या संक्रमणाशी जोडलेला हा सण जीवनात सकारात्मक ऊर्जा आणि समृद्धी आणतो.
